ESKİ TÜRKÇE - GÖKTÜRK ALFABESİ Türkçenin 13. yüzyıla dek kullanılan en eski biçimi. Eski Türkçe, Türk yazı dilinin ilk dönemidir. Dönem Orhun Türkçesi ve Eski Uygur Türkçesi olmak üzere iki altdönemde incelenir. Orhun Türkçesinin kesin tarihlere dayandırılabilir, İlk belgesi olan ve VIII. yüzyılın ortalarına tarihlenen, Orhun Yazıtlarından, Uygur Türkçesinin tarihe karıştığı XIII. yüzyıla değin sürer. Doğu Asya'dan Doğu Avrupa'ya dek önemli bir coğrafyada konuşulduğu anlaşılmaktadır. İlk dönemlerinde yabancı etkilerden epey uzak ve dönemin diğer dillerine göre oldukça yalın olduğu, Uygur çağında git gide zenginleştiği ve yabancı dillerden etkilendiği anlaşılmaktadır. Dil XIII. yüzyılda ölse de türlü Türk toplulukları tarafından yazı dili olarak kullanıldığı XVII. yüzyıla tarihlenen ‘Altun Yaruk – Varak’ nüshasından anlaşılmaktadır.   Eski Türkçe; GökTürkçe, 552-744 yılları arasında Moğolistan'da yaşayan Göktürkler'in yazdığı alfabedir. GökTürkçe yazılı belgeler 2. Göktürk Devleti döneminden kaldığından GökTürkçe Kağanlığ'ının resmî alfabesi olmuştur.   GÖKTÜRK ALFABESİ Hafızaları tazeleyelim, daha birkaç yıl önce yapılan Diriliş Ertuğrul dizisinden hatırlayın obaya yaklaşırken kapıda tıpkı İYİ parti amblemi gibi IYI yazan bayrak K’IYI boyu Oğuz Türk bayrağı idi ve tarihi kaynaklarda belirtildiğine göre, Selçuklu Türk dönemi 13. yüzyıla kadar kullanıldığı anlaşılıyor.   Şimdi gelelim işin püf noktasına: Hani Osmanlı sevdalıları diyorlardı ya, bir gecede cahil kaldık !.  Ülkeye gelen araplar gibi Dedelerimizin mezar taşlarını okuyamıyoruz diye.  İyi de bizim asıl alfabemiz, Tıpkı: Pakistan ve dünyanın EN FAZLA Müslümanının bulunduğu Hindistanın kullandığı, Çin’in kuzey batısı Sinsan Uygur Türkleri ve hatta İran’ın kullandığı Farsca alfabesi gibi ‘Eski Türkçe’ ASLA Arapça değildi ki. Sizde bizim Göktürkçe alfabemizi değiştirmekle, suçladığınız cahil kalma işini yapmış olmuyor musunuz? Onun için: biraz beyin eksersizi yapmanızda fayda var. Belliki Fazlaca cahil kalmışız.  Ayrıca da Latin harflerine geçmekle, cahil olmadık. Altı yüz yıl cahil bırakıldık. Ben neden köküm ‘’Türk Orhun’’ Yazıtları'nı okuyamıyorum. Sebebini hiç düşündünüz mü?   Kaldıki Göktürk (Orhun) ve Latin alfabeleri arasında ÖNEMLİ benzerlikler bulunmaktadır. Bunlar temel olarak şekilsel ve fonetik unsurlara dayanır. 1. Bazı Harflerin Şekilsel Benzerliği Göktürk alfabesindeki bazı harfler, Latin alfabesindeki harflerle benzer şekillere sahiptir. 2. Fonetik (Ses) Benzerliği Her iki alfabe de ünlü ve ünsüz harfleri ifade eden bir sistemdir. Göktürk alfabesi, Latin alfabesi gibi ses temelli bir yazı sistemine sahiptir. Örneğin: Göktürk alfabesinde "B, K, T" gibi harfler Latin alfabesinde de benzer sesleri temsil eder. 3. Soldan Sağa Yazı Yönü Göktürk alfabesi genellikle sağdan sola yazılırken, bazı örneklerde soldan sağa yazıldığı da görülmüştür. Latin alfabesi ise tamamen soldan sağa yazılır. Bu yön, her iki alfabenin bazı yazıtlarında görülebilir. 4. Sesli Harflerin Temsili Göktürk alfabesi, Türkçedeki sesli harfleri temsil etmek için özel işaretler kullanır. Latin alfabesi gibi, ses temelli bir dil yapısına uygundur. Türkçenin ses yapısı nedeniyle bu benzerlik dikkat çekicidir. 5. Minimalist Yapı Her iki alfabe de fazla karmaşık olmayan bir yapıya sahiptir. Harfler, temel geometrik şekillerle ifade edilir ve okuması göreceli olarak kolaydır. Önemli Farklılıklar Göktürk alfabesi 38 harften oluşur ve Orhun gibi taş yazıtlarda kullanılmıştır. Latin alfabesi ise Batı dünyasında yaygın olarak kullanılan 26 harften oluşur. Göktürk alfabesi daha çok Türk dillerinin özgün yapısını yansıtırken, Latin alfabesi Batı dillerinin ihtiyaçlarına göre düzenlenmiştir. Bu ÖNEMLİ benzerlikler, kültürel veya tarihsel bir etkileşimden çok, yazı sistemlerinin doğasındaki genel desenlerden kaynaklanıyor olsada, Göktürk alfabesinin modern Türk alfabelerine ve Latin alfabesine ÇOK KOLAY adaptasyonu, bu bağın dikkat çekici EN BÜYÜK örneğidir.   Babür Ali Yaşar - Eğitimci/Araştırmacı