2023 Araştırmasına göre dünyada birinciyiz !
Türkiye, kişi başına düşen ortalama günlük sigara tüketim adedi sayısında dünya birincisi oldu.
Sigarayı bırakmak isteyenlerin yöneldiği elektronik sigaraların da en az sigara kadar zararlı olduğunu belirten uzmanlar, bazı kesimlerce masum gösterilen elektronik sigaraların ‘ağır solunum yetmezliği ile akciğer hasarına yol açtığı’ belirtildi.
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), toplum sağlığına yönelik zararları en aza indirmek amacıyla elektronik sigara kullanımının kontrol altına alınması için acil eylem çağrısında bulundu. Sigaradan daha az zararlı olarak kabul edilen ve kullanımı gittikçe yaygınlaşan elektronik sigaranın içeriğindeki kimyasalların en az sigara dumanında bulunanlar kadar zararlı olduğunu söyleyen uzmanlar sigarayı bırakmak için farklı yöntemler denemek yerine kararlı olmak gerektiğini belirttiler.
Türkiye’de sigara içenlerin sayısının 15 milyondan fazla
Dünya genelinde 2 milyar insanın sigara ve diğer tütün ürünlerinin bağımlısı olduğunu belirten uzmanlar 2018-2023 Tütün Kontrolü Planı’na göre Türkiye’de sigara içenlerin sayısının 15 milyondan fazla olduğunu belirtti. Türkiye’de 15 yaş ve üzeri toplam nüfusta her 4 kişiden en az 1’inin sigara kullandığı belirtilen açıklamada; bu orana göre yaklaşık 20 milyona yakın kişinin düzenli sigara içicisi olduğu açıklandı.
Avrupa Birliği (AB) İstatistik Ofisi raporuna göre Avrupa ülkelerinde en fazla sigara içilen ülke yüzde 29 ile Bulgaristan olurken 2. sırada yüzde 27,3 ile Türkiye’nin geliyor. Araştırmada AB ülkelerinde sigara kullanma ortalamasının ise yüzde 18.4 olduğu açıklandı.
Sigara bağımlılarının büyük bir bölümünün sigara içmeyi çocukluk ve ergenlik döneminde denedikleri belirtilirken sigara bağımlılarının yüzde 70’inin düzenli sigara içmeye 18 yaş civarında başladığını ve düzenli sigara içmeye başlayanların da birkaç yıl içinde günlük sigara içimini önemli oranda artırdıkları kaydedildi.
Günlük düzeyde rekor Türkiye'de
Yapılan araştırmalarda Türkiye’de, kişi başına düşen ortalama günlük sigara tüketim adedi sayısında 17,1 ile dünya birincisi olduğu belirtildi. Bu rakamın Yunanistan’da 15.7, İsrail’de, 15.5 ile Japonya ve Avusturya’da 15.4 adet olduğu açıklandı.
'İlginç bir düzenden söz edildi'
Yapılan açıklamada “Üreticinin önerdiği şekilde kullanıldığında tüketiciyi öldüren ve satışı yasal olan tek ürün tütün. Gelişmiş ülkelerin çok uluslu tütün şirketleri tütün satarak insanları hastalandırıyor ve sonra bu hastalıkların ilaçlarını satarak kazançlarını katlayarak artırıyorlar. Dolayısıyla tütün sektörü kelimenin tam anlamıyla bir sömürü düzeni oluşturmaktadır. Bu firmalar savaşlardan çok daha fazla insanı öldürerek bir ölüm makinası gibi çalışıyorlar” ifadelerine yer verildi.
'Pasif içicilikten en çok çocuklar etkileniyor'
Yayınlanan raporlarda pasif içiciliğin sağlık üzerindeki zararlarının kesin olarak kanıtlandığı da belirtilirken ‘Pasif içicilikten’ en çok çocukların etkilendiği belirtildi. Açıklamada ayrıca sigarayı bırakmak isteyenlerin öncelikle kararlı olması gerektiği, sigaradan daha az zararlı olarak kabul edilen ve kullanımı gittikçe yaygınlaşan elektronik sigaranın içeriğindeki kimyasalların en az sigara dumanında bulunanlar kadar zararlı olduğu kaydedildi.
Peki o zaman sigara neden içilir ?
Sigara içmenin nedenleri kişiden kişiye değişse de, genel olarak birkaç temel sebep sıralanabilir:
1. Bağımlılık
- Sigaranın içindeki nikotin, bağımlılık yapıcı bir madde olduğu için kullanıcılar fiziksel ve psikolojik bağımlılık geliştirebilir. Sigara içmek zamanla bir alışkanlık haline gelir ve bırakmak zorlaşır.
2. Sosyal Etkenler
- Çevresel etkiler: Sigara içen aile bireyleri, arkadaşlar veya iş ortamı sigaraya başlama riskini artırabilir.
- Sosyalleşme: Bazı insanlar, arkadaş çevresinde kabul görmek veya bir gruba ait hissetmek için sigara içmeye başlayabilir.
3. Stres ve Rahatlama İhtiyacı
- Sigara bazı kişiler tarafından stresle başa çıkma yöntemi olarak kullanılır. Sigaranın geçici olarak rahatlatıcı etkisi olduğuna inanılır.
- Kaygıyı hafifletmek veya düşüncelerini dağıtmak isteyenler de sigaraya yönelebilir.
4. Alışkanlık veya Rutin
- Sigara içmek genellikle kahve içmek, yemek sonrası veya iş molaları gibi rutinlere eşlik eder. Zamanla bu rutinler bir alışkanlık oluşturabilir.
5. Psikolojik Nedenler
- Kendine güven eksikliği veya "cool" görünme isteği özellikle gençler arasında sigaraya başlama nedenleri arasında olabilir.
- Bazı insanlar, sigara içmeyi "özgürlük" veya "isyan" sembolü olarak algılayabilir.
6. Erişilebilirlik ve Pazarlama
- Sigaranın kolayca bulunabilir olması ve yıllardır yapılan etkili pazarlama kampanyaları sigara kullanımını artırmıştır.
7. Merak ve Deneme
- Çoğu insan sigaraya ilk olarak merak ya da yeni bir deneyim yaşama isteğiyle başlar. Ancak bu denemeler bağımlılığa dönüşebilir.
Sonuç:
Sigara içmek genellikle kısa vadeli bir rahatlama ya da tatmin sağlasa da, uzun vadede sağlığa ciddi zararlar verir. Birçok kişi sigarayı bırakmaya çalışsa da bağımlılık, sosyal çevre ve stresle baş etme zorluğu nedeniyle bunu başaramayabilir.
Türkiyede sigara içme alışkanlıkları yaş oranı
Türkiye'de sigara içme alışkanlıkları yaş ve cinsiyete göre farklılık göstermektedir. Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) 2019 yılı verilerine göre, 15 yaş ve üzeri nüfusun %28'i her gün tütün mamulü kullanmaktadır.
Yaş gruplarına göre her gün sigara kullanma oranları şu şekildedir:
- 15-24 yaş arası: %26,9
- 25-34 yaş arası: %38,3
- 35-44 yaş arası: %41,0
- 45-54 yaş arası: %35,9
- 55-64 yaş arası: %26,0
- 65 yaş ve üzeri: %11,1
Cinsiyet bazında değerlendirildiğinde, erkeklerde sigara içme oranları kadınlara göre daha yüksektir. Örneğin, 35-44 yaş grubundaki erkeklerin %52,9'u her gün sigara kullanırken, aynı yaş grubundaki kadınların %24,1'i her gün sigara içmektedir.
Son yıllarda kadınlar arasında sigara içme oranlarında artış gözlemlenmiştir. 2012 ile 2022 yılları arasında kadınlarda sigara içme oranı %38,3 artmıştır.
Bu veriler, sigara kullanımının yaş ve cinsiyete göre farklılık gösterdiğini ve özellikle genç yetişkinler ile orta yaş grubunda daha yaygın olduğunu ortaya koymaktadır.