Tarih boyu ‘’Türklerin geçiş yolu’’ olmuş İran, İslamiyeti bize tanıtan ilk toplumdur. Toplamda üzerinde 27 Türk devleti kurulan (en önemli 10 u altta) İran, Türkiyeden sonra EN FAZLA Türkün yaşadığı ülkedir.    1. Farslar: yaklaşık %40’ı 2. Türkler: yaklaşık %28-35’i 3. Kürtler: %7-10’u 4. Beluçlar: %2-3’ü 5. Araplar: %2-3’ü 7. Lorlar: %5-6’sı 8. Gilaniler ve Mazenderanlılar: %7’sini oluşturur ve 9. Talış, Hristiyan, Yahudi ve Zerdüşt gibi Azınlıklardır…   İran coğrafyasında tarih boyunca pek çok Türk devleti kurulmuştur. Özellikle Orta Asya'dan gelen Türk boyları, İran topraklarına yerleşmiş ve burada güçlü devletler kurmuşlardır. İşte İran’da tarih boyunca kurulmuş bazı önemli Türk devletleri ve hanedanları: 1. Gazneliler (963-1186): Kurucusu: Alp Tigin Gazneliler, bir Türk devleti olmasına rağmen, İran coğrafyasında etkili olmuşlardır. Merkezi Gazne (bugünkü Afganistan) olan bu devlet, İran'ın doğu kesimlerinde güçlü bir egemenlik kurmuştur. Sultan Mahmud döneminde İran, Hindistan ve Orta Asya’da büyük fetihler yapılmıştır. 2. Büyük Selçuklu Devleti (1037-1194): Kurucusu: Selçuk Bey’in torunu Tuğrul Bey Büyük Selçuklu Devleti, İran'ı merkez alan büyük bir Türk-İslam devleti olarak öne çıkar. Tuğrul Bey’in 1040 Dandanakan Savaşı'ndan sonra İran’ın büyük kısmını fethetmesiyle, İran’da Selçuklu hakimiyeti başladı. Bu dönem, İran tarihinde siyasi istikrar ve kültürel gelişmelerin yoğun olduğu bir dönemdir. 3. Harzemşahlar (1097-1231): Kurucusu: Anuş Tigin Harzemşahlar, bugünkü İran ve Orta Asya topraklarında hüküm süren bir Türk devleti olarak Büyük Selçukluların mirasını devraldı. Cengiz Han’ın Moğol İstilası sonrasında Harzemşahlar, İran’da Moğollarla savaşarak bir süre daha varlık gösterdiler, ancak 1231'de yıkıldılar. 4. İlhanlılar (1256-1335): Kurucusu: Hulagu Han Moğol İmparatorluğu’nun bir kolu olan İlhanlılar, Cengiz Han’ın torunu Hulagu Han tarafından kuruldu. İran, Irak ve Anadolu'nun bir kısmını kapsayan bu devlette, Türk ve Moğol unsurlar güçlüydü. İran’da Moğolların egemenliğini temsil ederken, zamanla Türk-Moğol kültürü bu devlet üzerinde etkili oldu. 5. Karakoyunlular (1375-1468): Kurucusu: Bayram Hoca Karakoyunlular, Azerbaycan, Doğu Anadolu ve İran’ın batısında hüküm süren bir Türkmen devleti idi. Özellikle Timur döneminde bölgede etkili oldular ve İran’da kısa süreli hakimiyet kurdular. 6. Akkoyunlular (1378-1501): Kurucusu: Kara Yülük Osman Bey Akkoyunlular, Karakoyunlulara rakip olarak İran'ın batısı ve Anadolu’da hakimiyet kurmuş bir diğer Türkmen devleti idi. Uzun Hasan döneminde İran’da geniş bir alanı kontrol altına aldılar ve bölgedeki en güçlü devletlerden biri oldular. 7. Safeviler (1501-1736): Kurucusu: Şah İsmail Safevi Devleti, Azerbaycan kökenli bir Türk hanedanı tarafından kuruldu. Şah İsmail 1501 yılında Tebriz’i alarak Safevi Devleti’ni kurdu. Safeviler, Şii mezhebini İran’ın resmi dini haline getirdiler ve bu mezhebin İran’daki güçlü varlığını pekiştirdiler. Safevi Devleti, İran tarihinde çok önemli bir rol oynamış, 1736 yılına kadar İran'da hakimiyetini sürdürmüştür. 8. Afşarlar (1736-1796): Kurucusu: Nadir Şah Nadir Şah, Safevi Devleti'nin zayıfladığı dönemde İran'da güçlü bir askeri lider olarak öne çıktı ve Afşar Hanedanı’nı kurdu. Afşar Türkmeni olan Nadir Şah, Hindistan’a seferler düzenleyerek büyük zaferler kazandı ve kısa süreliğine de olsa İran'da güçlü bir egemenlik kurdu. 9. Kaçarlar (1794-1925): Kurucusu: Ağa Muhammed Han Kaçar Hanedanı, bir Türkmen hanedanı olarak İran’da egemenlik kurdu. 1794 yılında Kaçarlar, İran’ın büyük bölümünü kontrol altına aldı ve yaklaşık 130 yıl boyunca İran’ı yönetti. Kaçar Devleti, modern İran'ın şekillenmesinde önemli rol oynadı. 1925 yılında Rıza Şah Pehlevi tarafından yıkıldı. 10. Timur İmparatorluğu (1370-1507): Kurucusu: Timur Timur İmparatorluğu, esasen Orta Asya merkezli bir devlet olmasına rağmen, Timur’un İran topraklarına yaptığı fetihlerle, İran’ın önemli bir kısmı bu imparatorluğun egemenliği altına girdi. Timur, özellikle İran’ın doğusunda büyük etkiler bırakmıştır. Sonuç: İran topraklarında tarih boyunca birçok Türk devleti kurulmuş ve bu devletler, İran’ın siyasi, kültürel ve dini yapısını önemli ölçüde etkilemiştir. Safeviler, Afşarlar ve Kaçarlar gibi hanedanlar, İran'ın tarihindeki en güçlü ve uzun süreli Türk devletleri arasında yer almaktadır.