VAHDETTİN'İN İNGİLİZLERLE GİZLİ ANTLAŞMASI. (12 EYLÜL 1919)
TÜRKİYE İNGİLİZ MANDASINA GİRECEK.
İSTANBUL SALTANAT VE HİLAFET MERKEZİ OLACAK.
TÜRKİYE BAĞIMSIZ KÜRDİSTAN KURULACAK.
TÜRKİYE, MISIR VE KIBRIS ÜZERİNDEKİ BÜTÜN HAKLARINDAN VAZGEÇECEK.
Damat Ferit ile İngiliz temsilcileri arasında 12 Eylül 1919’da imzalandığı ve Vahdettin tarafından onaylandığı ileri sürülen bir gizli antlaşma, Fransızlarca ele geçirilip yayınlanmıştır. Yabancı basında epeyce yankı yapan gizli antlaşma 22 Ocak 1920 günü The New York Gerald Tribune adlı Amerikan gazetesinde yayınlanmıştır. Fransa Mebusan Meclisi’nin Dışişleri Komisyonu sözcüsü Franklin Bouillon, bu belgeyi kendisininele geçirdiğini ancak bir Amerikan gazetesinde yayımlanmasının daha etkili olacağını düşündüğünden onu bu gazeteye verdiğini ifade etmiştir.
Mustafa Kemal Paşa'nın Ali Fuat Paşa'ya görmüş olduğunuz telgrafı ve onu söz konusu gizli anlaşma hakkında bilgilendirmiştir. Telgraf metni günümüz Türkçesine çevrilmiş haliyle altta:
20. KOLORDU KUMANDANI ALİ FUAT PAŞA’YA SİVAS 13/12/1919
PADİŞAHIN ONAYI VE İNGİLİZ TEMSİLCİLERİYLE ESKİ SADRAZAM DAMAT FERİD PAŞA ARASINDA KARARLAŞTIRILIP İMZA OLUNAN 12/9/1919 TARİHLİ GİZLİ ANLAŞMA SURETİ BU KERE İSTANBUL’A ELE GEÇİRİLMİŞTİR. TEYİT VE GERÇEKLİĞİ İÇİN ASLININ ELE GEÇİRİLMESİNE ÇALIŞILMAKTADIR.
ADI GEÇEN ANLAŞMA AŞAĞIDA OLDUĞU GİBİ YEDİ MADDEYİ İÇERMEKTEDİR.
1- INGİLİZ HÜKÜMETİ KENDİ MANDASI ALTINDA TURKİYE'NİN BÜTÜNLÜĞÜNÜ VE BAĞIMSIZLIĞINI ÜSTLENİR.
2- İSTANBUL SALTANAT VE HİLAFET MERKEZİ OLACAK, BOĞAZLAR İNGİLTERE’NİN GÖZETİM VE KONTROLÜNE TABİ OLACAK.
3- TÜRKİYE BAĞIMSIZ KURDİSTAN KURULMASINA MUHALEFET ETMEYECEKTİR.
4- BUNLARA KARŞILIK TÜRKİYE İNGİLTERE’NİN SURİYE VE EL CEZİRE HÂKİMİYETİNİ SAĞLAYACAK VE HİLAFETE AİT MANEVİ KUDRET VE YETKİNİN İNGİLTERE’NİN LEHİNDE GEREK SURİYE BÖLGESİNDE VE GEREKSE MÜSLÜMANLARIN YAŞADIĞI DİĞER YERLERDE EGEMEN KILINMASINI ÜSTLENİR.
5- MİLLİ AKIMLARIN ÖNÜNE GEÇEBİLMEK İÇİN TÜRKİYE’DE YENİDEN KURULACAK OLAN MEŞRUTİ YÖNETİME KARŞI MEYDANA GELECEK OLUMSUZLUKLARI ETKİSİZ HALE GETİRMEK İÇİN İNGİLTERE HÜKÜMETİ BİR ZABITA KUVVETİ TAHSİS EDECEKTİR.
6- TÜRKİYE, MISIR VE KIBRIS ÜZERİNDEKİ BÜTÜN HAKLARINDAN VAZGEÇECEK, ÖZEL VE RESMİ NİTELİĞİ OLAN İNGİLTERE HÜKÜMETİ KONFERANSTA TÜRK TEMSİLCİLERİNİN BU YÖNDEKİ İSTEKLERİNİ KABUL EDECEKTİR.
7- BARIŞ ŞARTLARININ TEKRARINDAN SONRA PADİŞAH, DÖRDÜNCÜ MADDEDEKİ HUSUSLARI KONUŞMAK İÇİN İNGİLTERE HÜKÜMETİ’YLE AYRICA BİR SÖZLEŞME İMZALAYACAKTIR. BU SÖZLEŞMENİN İÇERİĞİ GİZLİ TUTULACAKTIR. İŞBU SÖZLEŞME İSTANBUL’DA İKİ NÜSHA OLARAK DÜZENLENİP İMZALAYANLARCA KABUL EDİLMİŞTİR.
Görsel Atilla Oral'ın "Sömürge Valisi'nin Himayesinde Vahdettin'in ihanetleri ve İşgal İstanbul'u Charles Harington" kitabından alınmıştır.