Antik tıp bilimci - Bergamalı GALENUS
Bir dayatma Emevi din inadı yüzünden, Kökünü, geçmişini - üzerinde yaşadığı toprakları bilmez millet olduk. Bizi BİZ yapan değerlerin en büyüklerinden TARİH adına bilinmesi gerek değerlerden: Bergamalı Galen (Claudius Galenus ya da Fransızcada Claude Galien), klasik antik çağın en ünlü tıp araştırmacısı. Doğum MS. 129[2], Pergamon - Bergama, İzmir, Türkiye, Ölüm y. MS. 216 Roma ?
Anatomi Tıp Felsefe bilimci, Hippocrates, Platon, Aristotle, Herophilos .... gibi dahilerden etkilenmiş - İslam dünyasındaki adıyla Calinus, tıp doktoru, bilim insanı ve filozof, İzmir - Bergama'lı Galen Antik Roma'nın en önemli hekimlerindendir. Deneysel fizyolojinin kurucusu ve Roma dünyasının ilk spor hekimi olarak kabul edilmiş ve Hekimlerin İmparatoru, Şeyhû’s Seyadile (hekimlerin babası) gibi ünvanlarla anılmıştır.
Galen’in tıbbi görüşleri “Galenizm” olarak adlandırılır ve yüzyıllar boyunca tıpta etkisini sürdürmüştür. Tıbbın yanı sıra farmakoloji alanında da yeni teoriler geliştirmiştir. Öte yandan Galen'in İslam tıp dünyası üzerinde büyük etkisi olduğu bilinmektedir. Mevlana C. Rumi "Ey bizim kibir ve azametimizin ilâcı, ey bizim Eflâtun'umuz. Ey bizim Calinus'umuz" diye: Mesnevi 24. beyitte diye söz etmiştir.
Yaşamı MS. 129’da dünyaya geldiği düşünülür. Doğum yeri bugün Türkiye Pergamon - günümüzdeki Bergama kentidir. Babası mimar, matematikçi ve senato üyesi Aelius Nikon’dur. İlk eğitimini babasından aldı. Kendisine geometrik ve aritmetik derslerini veren babası Nikon, onu mantık ve tıp alanlarında da eğitim görmesi için yönlendirdi. Bir söylentiye göre babası rüyasında tıp tanrısı Asklepios’u görmüş ve ondan oğlunu tıp doktoru yapması buyruğunu almıştır.
Galen tıp eğitimine 146-147’de Pergamon’daki sağlık merkezi Asklepion’da başladı. Burada dört yıl öğrenim gören Galen, babasının ölümünden sonra tıp bilgisini ilerletmek için 150 yılında seyahat etmeye başladı. Önce bugün önemli Votka markası - Simrinof olarak dünyada tanınan - Smirnia - İzmir'e gitti, ünlü hekim Pelpos ve düşünür Albinus’tan ders aldı.
Anatomiyi ünlü Heraclianus’tan öğrendi; hayvanlar üzerinde çalışmalar yaptı. Bunun yanı sıra birçok dil öğrenerek eserler yazmaya başladı. Dünyanın antik çağda bilinen en büyük kütüphanesi ile ünlü Mısır - İskenderiye’de Stratonicus ve Aeschrion’dan ders aldı. Aristocu Midilli Adası’nda Aristo okulu ve felsefecilerle tanıştı. 157 yılında Pergamon'a geri döndü.
Gladyatörlerin başhekimi Galen,
Pergamon kentinde prestijli bir görev olan gladyatörlerin başhekimliğine atandı. 157-161 arasında sürdürdüğü bu görev sırasında gladyatörler ile seyircilerin vücut yapısını karşılaştırarak sürekli beden hareketlerinin sağlıklı yaşam için zorunlu olduğu sonucuna vardı. Bilinçli beden hareketleri ile fizyoloji ve tedavi ilişkisini kuran ilk tıp doktoru olarak bugünkü spor hekimliğine öncülük ettiği savunulur. Ancak, bugünkü Hindistan'da ortaya çıkıp gelişen Yoga ve Çin'de ortaya çıkıp gelişen Daoyin beden hareketleri, tıbbı sağıltım amaçlı olarak Galen'den yüzyıllar öncesinde zaten uygulanmaktaydı.
161 yılında Roma’ya giden Galen, 166-169 arasındaki üç yıllık dönemde Pergamon - İzmir Bergama'ya dönmüş, bu dönem dışında yaşamının tamamını Roma’da geçirmiştir.
Roma İmparatorluğu saray hekimi:
Galen Roma’da tedavi ettiği düşünür Eudemos’un aracılığı ile başkentin ileri gelenleri ile tanıştı. Halk açık dersleri ile tanındı ve sarayın dikkatini çekti. Doğu seferi sırasında rahatsızlanan imparator Marcus Aurelius’u peynir perhizi ile iyileştirince imparator kendisine “Romalıların imparatoru Aurelius’tan hekimlerin imparatoru Galenus’a” yazılı bir madalyon hediye etti.
166’da İzmir - Bergama’ya dönen Galen, 168 yılında İtalya’nın kuzeyindeki bir askeri harekâtta orduya eşlik etmek için Lucius Verus ve Marcus Aurelius tarafından davet edildi. Ancak ordu, veba salgını yüzünden Roma’ya dönmek zorunda kalmıştı; bu nedenle Galen, onlara Roma’da katıldı. Kimi araştırmacılara göre Galen o yıl ani bir kararla yeniden İzmir - Bergama, Pergamon’a dönmüştür.
Tedavisi olanaksız sandığı bir hastalıktan ötürü vücuduna acılan yaradan acı çektiği ve İzmir - Bergama Pergamon’daki Asklepion’da tedavi edildiği iddia edilir. 169’da İmparatorun çağrısı üzerine tekrar başkent Roma'ya dönen ve saray hekimliği görevine devam eden Galen, ömrünün geri kalanını Roma’da geçirdi. Marcus Aurelius ve daha sonraki imparatorlar Commodus ile Septimius Severus onun hastası oldu.
Tedavi çalışmalarının yanı sıra anatomi, fizyoloji, farmakoloji bilimleri ve ayrıca felsefe ile ilgilenip bu alanlarla ilgili olarak eserler yazıp dersler vermiştir. Yunan düşünür Menedot aleyhinde iki eser yazdığı bilinir. 191’de Roma'da çıkan yangında Aristo gibi filozoflarında da bulunduğu çoğu kişiye ait kitaplarla birlikte Galen’in pek çok eseri de yanmıştır.
216 yılında hayatını kaybettiği düşünülür.