İLERİ TEKNOLOJİ VE TÜRKİYE (1) 23.09.2024 - Mürsel Öztürk   Gösterim Teknoloji geliştirme konusunda dünyada önemli adımlar atılırken biz bunun dışında kalamazdık. Nitekim geçenlerde Sn. Cumhurbaşkanı’nın bu konudaki demecini hep birlikte izledik. Ben konuyu biraz daha ayrıntılı olarak sizinle paylaşmak istiyorum.   Cumhurbaşkanımızın 24 Temmuz'da ana hatlarıyla duyurduğu programın ana maddeleri şunlardı: I- Yüksek teknolojiye 2030 yılına kadar 30 milyar dolarlık destek sağlanacak. II- 8 öncelikli yatırım alanında 33 yatırım konusu belirlendi. III- Yatırımcılara ücretsiz yatırım yeri. IV- Gerekli ürünlerde kamu alım garantisi. V- Enerji faturalarının %50'sine kadarlık kısmının karşılanması. VI- Destekler halen yürürlükte olan Proje Bazlı Teşvik Sistemi kapsamında verilecek.   A- 2030 yılına kadar; elektrikli araçlar, batarya, çip, güneş, rüzgâr ve Ar-Ge alanlarında yatırımlar için toplam 19,7 milyar dolarlık destek sağlanacak. Daha sonra çıkılacak çağrılarla birlikte toplam destekleme bütçesi 30 milyar doları bulacak.   B- 8 öncelikli yatırım alanı olarak belirlenen HIT30 (High Tech 2030) kapsamındaki alanlar şunlar: a) Mobilite - Sağlıklı Yaşam - Haberleşme ve Uzay - Yerli İmalat - Dijital Teknolojiler - Yarı İletkenler - Yeşil Enerji ve Değer Zinciri. Bu alanların alt detayı olarak 33 yatırım konusu belirlendi ve destekler 2032'ye kadar sürecek.   b) HIT30 Programının sunduğu imkân ve desteklerden, 31 Aralık 2025 tarihinden önce başlayan yatırımlar yararlanabilecek.   c) Proje sayısı ve büyüklüğü, üretim kapasitesi ve niteliği gibi hususlar, yatırım özelinde farklı olacak.   d) Özel teşvik paketlerinden yararlanma süresi, yatırımın konusuna göre 2030-2032 yıllarında sona erecek.   e) Belirli bir yatırım alanında hedeflenen proje sayısı ve kapasite büyüklüğüne ulaşıldığında, seviyesine göre özel ayrıcalıklar kademeli olarak azaltılacak ve sonlandırılacak. Bu kapsamda yeni destek başvuruları alınmasına son verilecek.   ÇAĞRIYA ÇIKILAN TEMEL ÜRETİM ALANLARI   1- HIT-ELEKTRİKLİ ARAÇLARI: 5 milyar dolar Yıllık asgari 150.000 elektrikli araç üretimi sağlayacak, yüksek yerli katkı oranına sahip, Ar-Ge merkezi kurulumunu da içeren yatırımlar.   2- HIT-BATARYA: 4,5 milyar dolar Yatırımlarda en az 5 GWh kapasite yanı sıra, hücre dahil üretim şartı aranacak. Ayrıca 2030 yılına kadar üretilecek MWh başına 6.000 dolara kadar hibe desteği sağlanacak. Hibe oranı %25, vergi teşviki %60'a kadar olabilecek. Vergi muafiyeti, yatırım yeri tahsisi, finansman desteği sağlanacak.   3) HIT-ÇİP: 5 milyar dolar Bu destek bütçesiyle, 65 nm veya daha ileri teknolojide yıllık en az 1 milyon pul üretimi kapasitesinin oluşturulması hedefleniyor. Çağrı kapsamında çip değer zincirinin; ingot, wafer, test ve paketleme unsurlarını kapsayan yatırımlar da desteklenecek. Çip yatırımına %30'a kadar sermaye katkısı, %10'a varan hibe, %80'e varan vergi teşviki ile yatırım yeri tahsisi, vergi muafiyeti ve finansman desteği verilecek.