Orta Doğu hakkında İKONİK kitaplar.. Ortadoğu'da tarih boyunca yapılan savaşlar ve antlaşmalar, bölgenin siyasi haritasını şekillendirmiş ve dünya tarihini derinden etkilemiştir. Aşağıda, bu konuda önemli olan ve özellikle 1916 Sykes-Picot Antlaşması'nı içeren 12 ikonik kitap önerisini bulabilirsiniz. Bu kitaplar, bölgedeki siyasi gelişmeleri, savaşları, antlaşmaları ve sonuçlarını derinlemesine ele alır. 1. "The Sykes-Picot Agreement: A History" - James Barr Konu: 1916 yılında İngiltere ve Fransa arasında imzalanan Sykes-Picot Antlaşması, Osmanlı İmparatorluğu'nun Ortadoğu'daki topraklarının nasıl paylaşıldığını belirleyen bir dönüm noktasıdır. Barr, bu antlaşmanın arka planını ve sonuçlarını detaylı bir şekilde incelemektedir. 2. "The Arab Revolt and the Imperialist War" - David Fromkin Konu: Bu kitap, Birinci Dünya Savaşı sırasında Osmanlı İmparatorluğu'na karşı Arap İsyanı'nın gelişimini ve sonrasındaki siyasi değişimleri inceler. Sykes-Picot’un ardından Arap dünyasında yaşanan büyük değişimleri anlamak için önemli bir kaynaktır. 3. "A Peace to End All Peace: The Fall of the Ottoman Empire and the Creation of the Modern Middle East" - David Fromkin Konu: Osmanlı İmparatorluğu'nun çöküşü ve Ortadoğu'nun modern sınırlarının çizilmesi sürecini anlatan bu kitap, Sykes-Picot ve diğer antlaşmaların bölgedeki etkilerini ayrıntılı şekilde ele alır. 4. "The Middle East: A Brief History of the Last 2,000 Years" - Bernard Lewis Konu: Bernard Lewis, Ortadoğu'nun tarihi gelişimini geniş bir perspektiften ele alır ve bölgedeki önemli antlaşmaları, savaşları ve siyasi dönüşümleri anlatır. 1916'dan önceki dönemi de kapsar. 5. "The Great War for Civilization: The Conquest of the Middle East" - Robert Fisk Konu: Robert Fisk, Ortadoğu'daki birçok modern savaşın ve çatışmanın tarihsel kökenlerine inerken, bölgedeki emperyalist müdahaleleri ve bunların Sykes-Picot Antlaşması'ndan nasıl etkilendiğini araştırır. 6. "The Modern Middle East: A History" - James L. Gelvin Konu: Gelvin, Osmanlı İmparatorluğu'nun yıkılmasından günümüze kadar olan dönemde Ortadoğu'nun tarihini anlatırken, Sykes-Picot gibi kilit antlaşmaların etkilerini detaylandırır. 7. "The Scramble for the Middle East: The Great Powers and the End of Empire" - John Gallagher, Ronald Robinson Konu: Bu kitap, Avrupa'nın büyük güçlerinin Ortadoğu üzerindeki çıkarlarını ve Osmanlı İmparatorluğu'nun çöküşünü ele alır. Sykes-Picot ve diğer benzer anlaşmalar bu kitabın önemli bir parçasıdır. 8. "The Ottoman Empire and the First World War" - M. Süreyya Özdemir Konu: Bu eser, Osmanlı İmparatorluğu'nun Birinci Dünya Savaşı'ndaki rolünü, savaşa nasıl dahil olduğunu ve savaş sonrası Ortadoğu'daki değişimlere etkisini anlatmaktadır. 9. "The Arab-Israeli Wars" - Chaim Herzog Konu: Ortadoğu'daki en önemli çatışmalar arasında yer alan Arap-İsrail savaşlarının tarihini ve bu savaşların bölgesel dengelere etkisini açıklar. 10. "The Fall of the Ottomans: The Great War in the Middle East" - Eugene Rogan Konu: Eugene Rogan, Birinci Dünya Savaşı sırasında Osmanlı İmparatorluğu'nun çöküşünü ve savaşın Ortadoğu üzerindeki kalıcı etkilerini detaylı bir şekilde inceler. 11. "A History of the Arab Peoples" - Albert Hourani Konu: Hourani, Arap halklarının tarihini ele alırken, Ortadoğu'daki emperyalist müdahaleler ve bu müdahalelerin sonuçları üzerine kapsamlı bir bakış açısı sunar. 12. "The Battle for the Arab Spring: Revolution, Counter-Revolution and the Making of a New Era" - Lin Noueihed, Alex Warren Konu: Arap Baharı'nı ve onu takip eden devrimci süreçleri inceleyen bu kitap, bölgedeki siyasi ortamın nasıl şekillendiğini ve eski antlaşmaların uzun vadeli etkilerini tartışır. Bu kitaplar, Ortadoğu'nun modern sınırlarının nasıl şekillendiği, savaşların ve antlaşmaların bölgedeki halklar üzerindeki etkileri hakkında derinlemesine bilgi verir. Sykes-Picot Antlaşması, özellikle bu kitaplarda sıkça gündeme gelir çünkü bu antlaşma, bölgedeki birçok çatışmanın ve siyasi gerilimin temel taşlarını oluşturmuştur.   Bu kiraplardan en önemlisi: Sykes-Picot anlaşmasının ana sebepleri ve amaçları Sykes-Picot Anlaşması (1916), Birinci Dünya Savaşı sırasında Osmanlı İmparatorluğu'nun Orta Doğu'daki topraklarının bölünmesini planlamak amacıyla İngiltere ve Fransa arasında gizlice yapılan bir anlaşmadır. Bu anlaşma, aynı zamanda Rusya'nın da onayıyla yapılmıştır. İşte Sykes-Picot Anlaşmasının ana sebepleri ve amaçları:   Ana Sebepler Osmanlı İmparatorluğu’nun Çöküşü Birinci Dünya Savaşı sırasında Osmanlı İmparatorluğu’nun Almanya’nın müttefiki olması, İtilaf Devletleri (İngiltere, Fransa, Rusya) tarafından Osmanlı topraklarının geleceği hakkında bir plan yapılmasını gerekli kılmıştır. Stratejik Çıkarlar Orta Doğu’nun ekonomik ve stratejik önemine sahip bölgeleri (özellikle petrol kaynakları ve ticaret yolları) kontrol altına almak hedeflenmiştir. Bölgesel Kontrol ve Güç Dengesi İngiltere ve Fransa, Orta Doğu üzerindeki nüfuz alanlarını belirleyerek aralarındaki rekabeti önlemek istemiştir. Rusya’ya da belirli imtiyazlar verilerek onun desteği sağlanmaya çalışılmıştır. Arap Ayaklanması ve Sözler İtilaf Devletleri, Arapların Osmanlı'ya karşı ayaklanmasını teşvik ederken, bu anlaşma ile bölgenin gelecekteki kontrolünü kendi çıkarlarına göre düzenleme niyetindeydi. Bu durum, Araplara verilen bağımsızlık vaatleriyle çelişmiştir.   Amaçları Osmanlı Topraklarının Paylaşımı İngiltere ve Fransa, Osmanlı’nın Orta Doğu’daki topraklarını kendi nüfuz alanlarına bölerek kontrol etmeyi hedefledi. Petrol ve Ekonomik Çıkarlar Petrol açısından zengin olan Irak ve Basra Körfezi çevresinde İngiltere’nin etkili olmasını sağlamak. Fransa’nın da Doğu Akdeniz üzerindeki etkisini artırmak. Stratejik Bölge Kontrolü İngiltere’nin Süveyş Kanalı ve Hindistan’a giden yollar üzerindeki kontrolünü güvence altına almak. Fransa’nın ise Levant bölgesinde (özellikle Suriye ve Lübnan) siyasi ve ekonomik nüfuzunu artırmak. Arap Dünyasının Bölünmesi Arap coğrafyasını parçalara ayırarak bağımsızlık veya birleşik bir Arap devleti fikrini engellemek. Bölgeyi kolayca yönetilebilecek parçalara bölmek.   Anlaşmanın Detayları Bölgesel Paylaşım Fransa: Doğrudan Suriye kıyıları, Lübnan ve kuzey Irak (Musul çevresi). İngiltere: Doğrudan Irak’ın güneyi (Basra) ve Ürdün ile Filistin üzerindeki kontrol. Uluslararası Yönetim: Filistin’in bir kısmı, uluslararası yönetim altında bırakılacaktı (özellikle Kudüs). Rusya’nın Onayı Rusya, bu paylaşımı kabul etmiş ve İstanbul ile Boğazlar üzerinde kendi çıkarlarının korunmasını talep etmiştir.   Sonuçları Arapların Hayal Kırıklığı İngiltere’nin Araplara bağımsızlık vaatleriyle çelişmesi, Arap dünyasında derin bir hayal kırıklığı ve güvensizlik yarattı. Bölgesel İstikrarsızlık Sykes-Picot, Orta Doğu’daki sınırların yapay bir şekilde çizilmesine ve bölgenin uzun vadede siyasi istikrarsızlığa sürüklenmesine neden oldu. Modern Ortadoğu’nun Şekillenmesi Sykes-Picot Anlaşması, modern Orta Doğu’daki birçok sınırın temelini oluşturdu. Ekim Devrimi ve Anlaşmanın Açığa Çıkması 1917’deki Bolşevik Devrimi sırasında anlaşma Rusya tarafından ifşa edildi, bu da İngiltere ve Fransa’nın güvenilirliğine zarar verdi.   Özet Sykes-Picot Anlaşması, Osmanlı İmparatorluğu'nun mirasını paylaşma amacıyla yapılmış bir plan olup, özellikle İngiltere ve Fransa'nın Orta Doğu üzerindeki çıkarlarını güvence altına alma niyetini göstermektedir. Ancak bu anlaşma, bölgedeki etnik, dini ve politik dengeleri göz ardı etmesi nedeniyle Orta Doğu’nun bugünkü sorunlarının temel sebeplerinden biri olarak kabul edilmektedir.