Gel seni tarihe gömelim desem sığmazki misali ....
Sir Percy Loraine, İngiltere’nin 1933-1939 Ankara büyükelçisi.
Kahire’de büyükelçi iken, Paris’e tayin olmuş, Atatürk hayranlığı nedeniyle Ankara’yı tercih etmiş. 1936’da Kral 5. George ölüyor. Yerine 8. Edward geçiyor. 1936 Aralıkta 8. Edward istifa ediyor. Yerine kardeşi 6. George (Kraliçe 2. Elizabeth’in babası) geçiyor.
Şimdi konu: Kral 6. George, Atatürk Türkiyesi’ne büyük değer veriyor. Yaklaşan 2. Dünya Savaşı’nda, Türkiye’nin mutlaka İngiltere’nin yanında yer alması için büyük gayret gösteriyor. İlişkileri sıcak tutmaya çalışıyor. Bu arada da Atatürk’e bir armağan vermek istiyor. En üst düzeyde verilen bir armağan, üstü pırlanta ve elmaslarla bezenmiş; DİZ BAĞI NİŞANI. Bunu vermeyi düşünüyorlar…
Büyükelçi Loraine’e soruyorlar. Kesinlikle karşı çıkıyor: “…Kabul etmez; yabancı bir ülkenin nişanını katiyen takmaz, kıymetli taşlarla bezenmiş pahalı hediyelere karşıdır. ‘Beni kiminle karıştırıyorsunuz?’ diye tepki kor, ilişkileri bile tehlikeye atabilirsiniz..!”der. Bunun üzerine, bir başka formül ararlar ”Oxford veya Cambridge üniversitelerinden biri acaba Atatürk’e, barış konusunda tüm dünyaya yaptığı katkılar nedeniyle bir -doktora- payesi verebilir mi?
Her iki rektör de:“…Memnuniyetle ancak; bizler bin yıllık, gelenekleri olan üniversiteleriz. Doktora diplomasını burada, üniversitede veririz, doktora cübbesini de rektörümüz burada, üniversitede giydiririz…”derler. Loraine: ”Gitmez ki..!” diye yanıt verir.
Bunun üzerine Kral: ”Peki ne verelim..!” diye sordurur. Loraine’den yanıt gecikmez: ”Kitap verin; onu büyük bir keyifle alır..!” Atatürk’ün, kendi nezdine tayin edilmiş yabancı bir büyükkelçi üzerinde bıraktığı intibaya bakar mısınız ? KİTAP…Kral, bunun üzerine büyük bir jest yapıyor; Çanakkale’de bulunmuş, iki tarihçi generalden “Gelibolu Savaşları” diye bir kitap yazmalarını, bu kitapta Mustafa Kemal’e neden ve nasıl mağlup olduklarını anlatmalarını istiyor.
Bu kitabın kapak içi şöyle ”Büyük bir kumandan, asil bir düşman ve alîcenap bir dost şerefine, Türkiye Cumhuriyeti Reisi Gazi Mustafa Kemal Hazretlerine, Haşmetli İngiltere Kralı Hükümeti tarafından takdim edilmiştir” der. Kitabın İngilizce ismi ”Gallipoli Wars - Gelibolu Savaşları” Anıtkabir’de sergilenen bu kitabı mutlaka görünüz.
Daha fazla bir şeyler yazmaya, söz söylemeye gerek var mı..? Dünya’nın önünde saygıyla eğildiği eşsiz devlet adamı, büyük komutan, dünyada özgürlük ve bağımsızlık savunucusu, örnek lider, önderimiz Atatürk’ümüz işte bu…
Prof. İlber ORTAYLI’dan alıntı