Ar damarı çatlayan yedek yüzünü kullanır   Şeref OĞUZÖNERİ - 27 Mart 2024   Maske; gerçeği gözden saklayan sahte yüz. Oyuncunun yüzüne taktığı ve onun insansı özelliğini kapatan suni yüz. Boyalı karton ile tanınmamak için yüze takılan başka bir yüz görüntüsü. Kadınların cildi güzelleştirmek amacıyla yüze ve boyuna sürülen macun, krem gibi malzeme…          Salgın ya da diğer sağlık gerekçesiyle solunumu zehirli gaz veya koronadan korumak için yüze giydirilen malzeme. Gerçek duyguları saklamak için yüzü gizleyen aldatıcı mimik, görünüş… Poker yüzlü olmak, elindeki kâğıdın rakibince bilinmesini önleyen, anlamsız yüz ifadesi takınmak.            MASKE DÜŞÜRME EYLEMİ İnsanın kendisine ve çevresine karşı takındığı, gerçek duygularını yansıtmayan tavırlar bütünü… İlkel toplumlarda kutsal araç niteliği taşıyan, genelde ağaçtan yapılan yüze takılan, ataları, tanrıları, doğaüstü yaratıkları, ölüleri, hayvanları simgeleyen, şaşırtıcı ve etkileyici yüz kalıbı…         Duygusuz bir yüz ifadesi takınmak. Cansız bir yüz görünümü. Söküldüğünde, yüzden alındığında bir kişinin gerçek yüzünü, halini, tavrını, amaç ve tutumunu ortaya çıkaran maske düşürme eylemidir. Gerçek amacın, bir başka eylemle saklanması; maskelemek…   İKİ SORU İKİ CEVAP / Maskeye dair…  ■  Şeffaf sütre atılır mı?  Elbette mümkündür. Sahte duruştan sıkılıp gerçek yüzünü perdeleyen her türlü hal ve tutumdan sıyrılarak, maskeleri atabilir insan. Özellikle de yüze giydiğimiz aslında fiziksel var olmayan fakat şeffaf bir sütre gibi gerçek duygularımızı perdeleyen maskeleri atmak gerekir.  ■ Onun gerçeğini ötekinden nasıl saklarız?  Temel sorun da zaten budur; bir insan neden yüzüne maske takar? Neden tanınmamak ister? Onun gerçeğini ötekinden saklamak ihtiyacı niçin doğar? Aslında bu, bir yandan kendini korumak iken diğer yandan ötekini aldatma niyetine dayanır. Nitekim toplumda bu iki sebepten dolayı maskeleriz davranışlarımızı, yüzümüzü, tutumumuzu…  POKER SURATLA İLETİŞİM KURULUR MU? Hayat bir maskeli balo gibi… Gerçek yüzüyle dolaşanların ortalıkta görünmediği bir dünyada, hangi güçlü kişi kendi gibi olmak ve iç dünyasını yansız, perdesiz yalın yansıtma cesaretinde olabilir ki…        Maskeleri attıktan sonra hangimiz o insanı hala hayatımızda tutabiliriz ki… Maske, yüzün stepnesidir. Ar damarı çatladığında kullandığımız yedek yüzümüzdür. Maskeyi indirme gayretindekiler, ardındaki gerçek yüze tahammül sermayelerini gözden geçirmelidir. Çoğu kez maske, gerçekten daha makul olabilir.          Şair; “maskelerinizi kuşanıp, yalanlarınızı çoğaltın. Hepiniz mezarısınız kendinizin” derken, maskenin aslında canlı canlı gömülmeye işaret eder. Eğer maskeler olmasaydı; bakmayacağınız nice yüz, uzaklaşacağınız onca dost görürdünüz.           Maske, gerçeği perdeleyen ise soru şudur artık; gerçeğe ihtiyacın var mı? Kendini acaba hangi yalana hapsettin ve ancak bu alanda dingin olabiliyorsun? Aslında herkes maskelerden şikâyet etse de maskeli baloya çevirdiğimiz bu hayatta, kendi ürettiğimiz yalanların esiri durumundayız. Yine de akılda bulunması gereken şudur; nasıl ki yüzün stepnesi maskedir, ya stepne de patlarsa?