Doğalcılık - Natüralizm Nedir?
Natüralizm, hem resim ve edebiyat gibi sanat türlerini hem de felsefeyi kapsayan bir akımdır. 19. YY ortaya çıkan akım ''Doğalcılık'' ismiyle de bilinir.
Gerçeği anlatmada realistleri yetersiz bulan natüralistler, gerçeği yansıtmayı aşırılığa vardırır; doğayı anlatırken deneysel yöntemden yararlanır. Toplumun laboratuvar, insanın incelenecek bir nesne gibi görüldüğü bu akımda kişilere ve olaylara bir bilim adamı nesnelliğiyle yaklaşılır.
Natüralizme göre aynı nedenler aynı sonuçları doğurur, kişinin davranışlarını iradesi değil soya çekim ve sosyal çevre belirler. Toplum için sanat anlayışının hâkim olduğu bu akım çevresinde yazılan eserlerde toplumdan dışlanan kişilere yer verilir. Kahramanlar ait olduğu çevrenin - sokak diliyle konuşturulur,
Natüralist yazarların başında Jack London, Emile Zola ve Guy de Maupassant yer almaktadır. Türk Edebiyatında ise Hüseyin Rahmi Gürpınar ve Beşir Fuad Ahmet Mithat Efendi, Nabizade Nazım, Selahattin Enis Atabeyoğlu doğalcılık akımının özelliklerini taşıyan birçok eser kaleme almıştır.
Natüralist felsefenin öncü isimleri ise Thomas Kühn, George Santayana ve Willard Van Orman Quine'dir.
Natüralizm hem sanatsal bir akım hem de felsefi bir disiplindir. Bu disiplinin içerisinde farklı yöntemlerin uygulanmasıyla ortaya çıkan birçok natüralizm türü başında ''bilimsel natüralizm'' gelir. Bu bilimsel yöntemde doğa ve canlılar anatomik ve biyolojik açıdan incelenir. Doğanın yasaları ile ilgili bilgi sahibi olabilmek için deney yapılmalı ve elde edilen bilgiler çeşitli yöntemlerle test edilmelidir. Gözleme, analize ve deneye dayalı olan bu bilim, Yöntemsel natüralizm adıyla da bilinir.
Metafizik natüralizm ise doğayı ve canlıları biyolojik ve anatomik açıdan değil ''ontolojik'' açıdan ele alır. İnsanın tabiat ile ilişkisini tüm yönleriyle inceler. Bu akıma bağlı filozoflar, doğanın da insan gibi Tanrı tarafından yaratıldığını savunur. Onlara göre madde ve doğa ezeli değil SONludur. Evrendeki düzen ve matematiksel kesinlik ise Tanrının var olduğunun en büyük ispatıdır.
Felsefede doğalcılık, tabiatı merkezine alan bir düşünceler sistemidir. Bu sistemde, bilimsel yasalar ile doğa kanunları arasında ayrım yapılmaz. Natüralist filozoflara göre evren, neden ve amaç olmaksızın, rastlantısal ve doğal nedenlerle oluşmuştur.
Doğalcılık felsefede olduğu gibi edebiyatta da kullanılan bir terimdir. Roman ve öykü gibi edebi eserlerde olaylar, sansürlenmeden ve söz sanatlarına başvurulmadan anlatılır. Olay yazılarında üslup değil içerik önemlidir.
Felsefede natüralizm ''Tabiatçılık'' adıyla da bilinen Akımının Özelliklerinde materyalizm ve atomculuk gibi felsefi akımlarla doğrudan bağlantılıdır. Natüralist filozoflar, maddenin ezeli ve doğanın canlı olduğunu iddia eder. Onlara göre doğa kendi kendisini yaratmıştır ve insan da dahil olmak üzere tüm canlılar doğal bir yaratım sürecinin parçasıdır.
Natüralist düşünürler arasında yaşanan görüş ayrılıkları farklı birçok ekolün doğmasına neden olmuştur. Bazı filozoflar Tanrı kavramını soyut ve geçersiz kabul ederken, bazı düşünürler ise Tanrının varlığını kabul etmiştir.
İslam düşünce tarihinde ilk natüralist filozof Cafir B Hayyan aynı zamanda bir kimyacı ve eczacıdır. Tabiatı bir bilim adamı titizliğiyle incelemiştir. En önemli eserleri arasında Kitab-ül Kimya ve Tanımlar Kitabı yer alır. Er Razi ve Cafir Hayyan gibi natüralist filozoflar, tabiatın da Allah tarafından yaratıldığı görüşünü öne sürerek materyalist değil teolojik bir yöntem geliştirdiler.
Batı felsefesinde natüralizm ise hem gözleme hem de deneye dayalıdır. Öncelik ''A Priori'' kavramı reddedilmiş, sadece somut veriler ve gözlemlenebilir olgular, gerçek kabul edilmiştir. Bu akım, Pozitivizm, Marksist Diyalektik ve Determinizm gibi maddeci felsefi akımları etkilemiştir. Maddenin ezelden beri var olduğunu savunan düşünürlere göre evrenin özü de maddeden oluşmaktadır.
Edebiyatta natüralizm akımının kurucusu Fransız yazar Emile Zola başlıca eserleri: Germinal, Nana, Bir Aşk Sayfası, Suçluyorum, Yaşama Sevinci.
Diğer natüralist yazarlar: Stephen Crane, Henrik Ibsen, Jack London, Gerart Hauptman ve Frank Norris yer alıyor.
Felsefede ise natüralizmin kurucusu Williard Van Orman Quine En önemli eserleri arasında Bilgi Ağı ve Mantık Yöntemleri gelir.