HER TRABZONLUNUN OKUMASI GEREKEN BİR YAZI !!
"Tabakasından çıkardığı nadide tütünüyle cigarasını sardıktan sonra,kendine ait Mekke fincanıyla Hamaloğlu’nun yaptığı kahveyi içerken dedenizin yanında hasır sandalyede oturdunuz mu?
Mahmut Goloğlu’nun, Baba Salim’in şiirlerini bilir misiniz? Gözünde tik bulunan Trabzon İş Bankasının çalışanlarından Şair Necip Fazıl’ın (Kısakürek) Postanedeki bayan gişe memuruna telgraf çektikten sonra makbuzu geri verirken tiki oynayınca işmar zannedilip eşek yüküyle dayak yediğini bilir misiniz?
Ya İstanbul’dan Rusya’ya kaçarken Trabzon’da, bir gece konakladıkları Orta hisardaki Hacı Kadı Zade Konağından, şafak sökerken Uzun sokağa ve Taşbaşı’na kadar koşan ve Çömlekçi den bir sandalcı vasıtası ile Fransız Pake vapuruna binen iki kişiden birinin Şair Nazım Hikmet, diğerinin Vala Nurettin olduğunu bilir misiniz?
Dünya Kupası maçlarını, yayını daha iyi çekiyor diye, Tirebolu’ya gidip siyah beyaz seyretmeye çalıştınız mı? Pele’nin taç attığını görünce hayretten ağzınız açık kaldı mı?. yeni cuma da yırtık Alinin kahvesinde İDMANYURDUNUN kurulduğunu, ilk renklerinin sarı kahverengi olduğunu ve ilk futbolcularının İbrahim Aydın, Necati Aydın ve Sebahattin Aytemiz olduğunu hatırlayanınız var mı ?. İbrahim AYDIN ın yıllar önce ASKF başkanlığı yaparken kulüp aidatlarını kendi imkanları ile yatırıp, kulüplerin maçları oynama hakkı kazandığını, aynı kişinin Trabzon da ilk YELKEN FAALİYETLERİNDE en önemli kişilerden biri olduğunu, Tırımbılı İsmet, Mareşal Hasan ve kel Salim in denizdeki batık gemi ve teknelerden dalarak dipten değerli parçalarını hemde oksijen tüpü olmadan nefeslerini tutarak çıkardıklarını bilir misiniz..
Arafil boylu PEPE Mehmet'in her takıma saha kenarından bağırarak taktik veren gayri resmi hocalardan biri olduğunu, Trabzon da KEL SALİMİN motorundan kum almayanın olmadığını bilseniz.. A. Suat hocanın futbolun gelmiş geçmiş ilk orta saha profesörü olduğunu, Doğan spor amatör kümede şampiyon olduğun da kutlamalarda tepsi baklavaların p.ç Hasanın bir kuru kafa resmiyle Selimin pastanesinden alındığını ah bir bilseniz.. Sebahattin Canoğlu nun ilk ve en eski bilgi ve donanımlı hocalarından olduğunu ve sistem futbolunu Trabzon a getirdiğini bilir misiniz.. Doncu Ahmet’te don diktirdiniz mi?.. Yükün altında eğlenen 20 den fazla kadınlar pazarı civarında bulunan adamlardan namı değer hamal Kazım ağa ve gülen Hasan gibi insanların sırtında Trabzon'un yükünü taşıdığını bilir misisiniz..
Arafilboyundaki Belediye nikah ve evlendirme salonundaki düğünlerden sonra kapıda bütün içi para dolu zarfları bitirmeden gelin arabasının hareket etmesinin imkansz olduğunu hatırlarlayanlarınız var mı?. Müzik öğretmeni ve trabzon bandosunu kuran eğitime önem veren onlarca öğrenci yetiştiren rahmetli Sedat Sonat üstadı hatırladınız mı?. Ya rahmetli KBB doktoru Kemal Dusun gariban babasına hangimiz üçretsiz muayene olmadık ki!..50 yıl önceleri kazan, tencere ve tavalarımızı kalay yapan 100 taneden fazla kalaycı dükkanlarının olduğunu, bunlardan birinin 50 yıl bu işle uğraşan Muzaffer Göle olduğunu hatırlayanlar var mıdır?.
Ya kramponlarınız, toplarınız söküldüğünde Kavak meydanda ki Ayaz Salih’e tamir ettirdiniz mi? Onun dükkânının önündeki şadırvanda üstünüzü başınızı çamurdan temizlediniz mi? Trabzonspor'un her şeyi kurucu üye ve genel sekreteri Sabahattin Kundupoğlu nu, Trabzonspor ve şehir halkına gönülden hizmeti saygı ve özveri ile yapan muhasebeci Salih Aladağ'ı tanıdınız mı? ve Yavuz Selim’de, Lise bahçesinde maçları sabah-akşam seyreden Kotik Ömer’in Ahmet Suat’a bile taktik verdiğini bilir misiniz? Gakgak Muzaffer abiden bordo- mavili kulübün transfer haberlerini yönetimin parmaklıklı penceresinden öğrenmeye çalıştınız mı?
Amatör ve profesyonel maçların sahaya en hızlı depar atan sağlıkçı Niyazi amcayı, Necmi Ati li gri Nihat'ı, dükkanın tüm parasını amatör futbolculara yediren foto Hamdi Utkuyu, diş koltuğunda hastasını bırakıp yavuz selime idareci gelen Nuri Abiyi, Hatay Yurdakul'u ve tek rakibi Şerif Kuntu tanıdınız mı, Hele Trabzon lisesi beden eğitimi öğretmeni disiplin abidesi Hayri Gür hocayı bilir misiniz. Avni Aker'in Trabzon futboluna katkılarını duydunuz mu?. KTÜ nün tarihini detaylı yazan ilk kitabın Prof. Dr. Selahattin Köse'ye ait olduğunu, Trabzon'da ilk atletizm karşılaşmaları 17 Mart 1922'de yapıldığını, Futboldaysa, İdmanyurdu' nun 1913'te Rum gençlerinin oluşturduğu bir takımla oynadığı maç; Trabzon'daki ilk futbol karşılaşması olarak tarihe geçtiğini, Bu maça Osmanlı bayrağının renklerinden (kırmızı-beyaz) oluşmuş formalarla çıkan İdmanyurdu, maçı 2-0 kazandığını.. 1923'te Necmiati kulübünün kurulduğunu ve bu kulübün 1930'da düzenlediği bir konseri Atatürk de izlediğini, ayrıca Atatürk 1927'de İdmanocağı Kulübüne bir büst ve bayrak hediye ettiğini. Bu iki hediye, günümüzde Şamil Ekinci Müzesi'nde sergilenmekte olduğunu bilirmisiniz.
Türkiye nin en iyi orta saha oyuncusu Hürrem abinin Trabzonlu olduğunu, Türkiye de en eski futbolun 1900 tarihli yıllar olmadan bile Trabzon Kavak meydanda oynandığını, Türkiye de en fazla takım çalıştıran hocanın rahmetli Celal Genç olduğu nu.. Renk sineması, inci sineması, saray sineması , melek sineması , fuar sineması , as sineması gibi yazlık ve kışlık sinemaların kadın erkek ful çektiğini. Sümer sinemasının önünde Rızvan amcanın müthiş Şam tatlısını. Pazar kapıda KINAS Dondurmasını.. Geceleri denize sadece kadınlar rahat girsin diye, erkeklerin centilmenliğini ve saygısını, duydunuz mu ?.. Ramazan geceleri mahallelerde sazlı sözlü gece eğlencelerinin ve gece futbol maçlarının ay ışığında oynandığını bilir misiniz ?..Baba evinize Erzurumlu oğullarından beyaz eşyanızı, Murtezaoğlu’ndan mobilyanızı aldınız mı? Hacı Kasım’da Makineci Emine Hanım’ı, Peştamalcı Osman Efendiyi, Semercilerde Çemberci Yakup Efendiyi İskender paşa da Balatacı Osmani bilir misiniz? Vestel'in sahibi Ahmet zorlunun Trabzon da sırtında kilim hali sattığını bilir misiniz. Anneniz düğüne giderken Terzi Neriman’a hiç elbise diktirdi mi? Bayramlarda Kolonya satan Cafer amcadan kolonya aldınız mı? Şimdiki Öğretmen Evi’nin yerindeki Kız Ortaokulu’ndan anneniz size hiç kız beğendi mi?
Duydunuz mu kadıyla hâkim arası tarzıyla Topal Hakim’in, Piç Hasan ve Arabacı Yusuf’un kavgasında, ‘Efendim biz Trabzon’u paylaşmıştık. Zağanos’un ötesi birimizin diğer yarısı birimizindi. Bu arkadaş benim haraç alacak yerlerimden haraç aldı. Kavga ettik’ deyince ‘Ulan bize bir yer bırakmadınız mı?’ demesini.
Fuat (Eyüboğlu) Ağa’nın CHP’de, Kolcu Hasan’ın (Emral) Adalet Partisinde tek hakim olduğunu bilir misiniz? Alaman Sabri’nin Amerikalılara elbise diktiğini, Dişçi Cemil’in Trabzon’da çok çektiğini, Çıkıkçı Kadir’in çok yerleştirdiğini, Sünnetçi Hasan Katırcının ve Pansumancı Osman’ın çocukları yarım bıraktığını, erkekliğe adım atanların Guduk Reyhan’ı iyi tanıdığını, Gazeteci Cüce Agah’ın namının (!) hiçte cüce olmadığını bilir misiniz? Kadınlar Hamamında Binnaz’ı, Erkekler Hamamında Gurban Ustayı tanıyanınız var mı? Cenazelerin Âşık Zehra’nın ağlama ekibini bileniniz?
En güzel kıymalı pidenin Rüştü’nün Fırınında olduğunu? rahmetli Kadir Kayayı Tatlıcı salim in bitişiğinde İstanbul bak kalitesi ve kuru yemiş toptancısını, Uzun kumda bulunan şehir mezarlığının görevlisi KÖR SALİH' in bütün mezarları isim, isim bildiğini, Şimdiki merkez bankasının yeri Müftüoğlu petrol hemen karşısında sahilde Kör Salih in oğlu Veremli Hamdi'nin çalıştırdığı Plaj ve Gül Aile gazinosu olduğunu, Uzun Sokak’ta Atallar’ ın üstündeki Mehmet Abinin işlettiği İdmanyurdu Kulübünü? O kulüpteki Patagoz İbrahim sohbetlerini? Muamele Zeki, Av. Şener, Uzun Ömer, Yunus, Turgay, Macit, Ağam Zekeriya, Serdar, Uğur, Yalçın, Mahmut, Nihat, Gırtlak Ahmet’in, Ömer Eyüpoğlu ve KREM YAVUZ oyunlardaki şakalaşmalarını, Balıkçı Yahya ’dan (Denizeri) balık aldınız mı? Mezgidin denize döküldüğünü, balıkhanede otuz çeşit balık satıldığını bilir misiniz?
Gelmeyecek biliyorum, Ama gözüm posta kutusunda… * Cansız Hoca’nın fıkralarını, Musa Hafız’ın kuran derslerini, Çarşı Camiinde Haydar Hafız’ın vaizlerini, Konak Camiinde Şevki Hoca ’nın nasihatlerini, İskender paşa Camiinde Cafer Hoca’nın nükteli atışlarını dinlediniz mi? İncirlik cami rahmetli imamı Ali hocanın Bursaspor kupa maçında 3-0 rövanşında Avni Aker de sahanın içini gören minareden ezan okurken alttan hocam kaç oldu dendiğinde; ezan arasına " üç sıfır" lafını sokup sonra ezanı okumaya devam eden Trabzonsporlu hocaların varlığını duydunuz mu? Trabzon belediyesi cenaze aracını kullanan Faroz' lu Temel amcanın sülüklü mezarlığı rampasını çıkarken, arabanın arka kapağı açılıp tabut yere düşünce , cenaze yakınlarının kızması üzerine, "Ne bağırıyorsunuz, rahmetli arkadaşımdır. Bana vasiyeti vardır. "Ben senden önce ölürsem beni getirirken sülüklü rampasında tabutu indir ve dinlendir ve biraz geç mezara koysunlar" bende vasiyetini yerine getiriyorum ''diyen pratik zekalı Temel fıkralarının gerçek Temel amcaların yaşadığını.
Hıdırellez’de çoluk çocuk kamyon arkasına doluşup pikniğe çıktınız mı? 23 Nisan törenlerinde ayaklarını karıştırdın diye Vasfiye Hoca hanımdan azar işittiniz mi? Deli Süreyya, Büyük İbrahim, Küçük İbrahim’e muayene olmak için sıra beklediniz mi?. Özellikle hurdacılıkta ve şehir içi taşımacılığında sık kullanılan at arabaları ile meydana ve mahallenize yolculuk yaptınız mı?.
Kamyondan bozma otobüslerle Armenik dağını aşıp 3 günde hiç İstanbul’a gittiniz mi? En lüks seyahat aracı Ankara Vapura yer alabilmek için Acenta Sırrı’ nın (Eren) tavassutuna eriştiniz mi? Pervaneli uçaktan bir yakınınızın hastalığı için bilet alabilmek için Müdür Ali Rıza’nın peşine dolaştınız mı? Yazlık Sümer’de, İnci’de, Hisar’da, Saray’da film öncesi bağlamacı İsmail Yazıcıoğlun dan (1967 yılında Kol bastıyı ilk düzenleyen), Hüseyin Doğu’dan konser dinlediniz mi? Uzun Kum’ da Çağlayan, Orkide, Şükrü’nün Yeri’ni bilir misiniz? Şehir Plajında denize girdiniz mi? Ya Yaşar ve Kahraman kardeşlerin Emperyal Gazinosu’nu? O lokantada denize karşı muhteşem mezeleri ile rakı yudumladınız mı?
Gurindig Hasan’ı, Philips Alaattin’i, Optikçi Yusuf Sezgin’i tanır mısınız? Stüdyo A’da, Gör çek Orhan’da, Foto Yaşar’da, Foto Şeref’te vesikalık çektirdiniz mi? Okul hatıralarını canlandıran Fotoğrafçı Nimet Ablanın yüzlerce kedisi olduğunu bilir misiniz? Ziya amcanın Cumhuriyet Bakkaliyesindeki peynirin kalitesini, Narin Köşe’nin çeşit bolluğunu, Aslan Pulat hanelinin Dedeoğlu’nun, İplikçi Ali beyler ’in, Kitab-i Hamdi’nin tarihi binalarını bilir misiniz? ATATÜRK'ÜN üç kez Trabzon'a geldiği ve "bu şehrin marifetli gençleri vatan savunmasında en önemli vazifeleri kahramanca yapmışlardır!" diye methettiğini biliyor muydunuz!. Trabzon’un ilk fabrikasının Bakırcı Nazım’a (Ofluoğlu) ait olduğunu, şehirlerarası taşımacılıkta Ulusoyların tek olduğunu, Ongan’ların on sene Marsilya’da yaşadığını, ilk noterin Nahit Bey’in (Hacısalihoğlu) olduğunu, en güzel dönerin Gül bahçe Lokantası’nda yapıldığını.
At arabası ile çöp toplandığını Kadakalın önünden geçerken mis gibi kokan kahvesinden pastırmasından hiç yediniz mi üç hürellerin amcası Cabir Hürel den sinema bileti aldınız mı Sümer sınaması önünde satılan tükürük köfte si yediniz mi?. Annesinin yaptığı köfte yi istemeyen illa da tükürük köftesi yiyen gördünüz mü? Trabzon böyle bir şehir!. Şamil Ekinci’nin yıllarca Benli Otel’de konakladığını, Banker Kastelli'nin Erzurum Oteli’ne borç bırakıp gittiğini, Akçaabat’ta köfteyi meşhur eden Pirali’nin Meydan’da Aşçı Osman’ın lokantasında boyu yetmediği için kasayı ters çevirip üzerine çıkıp döner kestiğini bilir misiniz?
Dinlediniz mi Cemal Peker’in, Avcı Orhan’ın, Yılmaz Poyraz’ın av maceralarını? Gündüz’den pandispanya, Tatlıcı İsmail’den revani, Şelale’den tulumba, Tatlıcı Salim’den dondurma, Ali Usta’dan tarçınlı tavukgöğsü yediniz mi? Kafana karton külah geçirip Atatürkçü ve sosyal kadınlar İnci Hanımı, Sevim teyzeyi, Hacer Hanımı, Hava Hocayı, Cumhuriyet Balolarında hayranlıkla seyrettiniz mi? Ya o muhteşem Kız Sanat defilelerini… Trabzon un yakın tarihinde şehrin oluşumundaki Nemlioğullarını , Müzik Oluşumunda Temel şükrü Doğru, Trabzon ' un müzik tarihini yazıp kitaplaştıran ve en ünlü solistlerinden Işık Atakan'ı hatırladınız mı?.
Şişko Kenan’a ‘Orta hisar yanıyor ’ diye takılınca salladığı küfürleri, Deli Musa’nın filozof bilgilerini, Deli Cengiz’in göğsünün üzerindeki araba armalarını, kendi kendine sesli konuşan Hamal Kazım’ı hiç tanıdın mı? Bunları tanıyorsan, biliyorsan arkadaşım, Sen bu kenti buram buram yaşamışsın demektir. Ne mutlu sana. Sağlıcakla. Biliyorum bir gün mutlaka gelecek, Gözüm hala posta kutusunda…***Eskiden… Çember çevrilir, su musluktan içilir, ağaçlara tırmanılırdı. Bebekler bezden, silahlar tahtadan, resimler kömür karasından yapılırdı. Kızlara ninelerinin, erkeklere dedelerinin isimleri konulur, saatli maarif okunurdu. Komşuda pişen bize, bizde pişen komşuya düşerdi. Geceler ayaz, sokaklar karanlık, yıldızlar parlak olurdu. Turşu, salça, mantı evde yapılır, karpuz kuyuda soğutulurdu. Erik ağacının çiçeği pencere camımıza yaslanır, güz yaprakları bahçemize düşerdi. Kardan adam yapılır, evlerde soba yakılır, kış gecelerinde masal anlatılırdı. Merdiven çıkılır, aidat ödenmez, yönetici seçilmezdi.
Evler badanalı, sokaklar lambasız, mahalleler bekçili olurdu. Ajans radyodan dinlenir, çizgi roman okunur, defterlere kenar süsü yapılırdı. Hayat, arkası yarın gibiydi, kesintisizdi. Her gün yaşanacak bir şey vardı. Herkes kendi düşünü kurar, kendi hayatını oynardı. Ve, Trabzonlu efsanelerin oluşturduğu TRABZONSPOR vardı. Kazanmak ruhuna işleyen, korkmadan, MAHKUM OYNAMAYAN ve bu özelliğine saygı duyup böyle oynayan ve oynatan Başkan futbolcu ve Antrenörleri vardı!..
ŞİMDİ?
Şimdi, Herkes Yoğun, Yorgun Ve Tek başına !!!"Dünya da...
SENİ ANDIM BU GECE ..KULAKLARIN ÇINLASIN...SENİ UNUTAMAM TRABZONUM; SEN HER İLDEN BAŞKASIN !...
NE MUTLU BUNLARI YAPABİLDİM DİYENE !
Sedat Olca