Halk arasında kurdeşen adıyla bilinen ürtiker hastalığı deride kaşıntılı kızarıklık ve kabarıklık şeklinde ortaya çıkıyor. Her 5 kişiden birinde görülebilen akut ürtiker; tüketilen gıdalar, böcek sokmaları, kullanılan ilaçlar, enfeksiyon ve stresle tetiklenebilir. Viral enfeksiyonlar, bağırsak parazitleri, sinüzit, diş çürükleri ve tiroid hastalıkları gibi bazı hastalıklar ise kronik ürtikere yol açabilir. Ürtikerin her zaman alerjik bir reaksiyon olmadığını söyleyen Liv Hospital Deri ve Zührevi Hastalıkları Prof. Dr. Özlem Dicle hastalıkla ilgili merak edilenleri anlattı.

Ürtiker neden meydana gelir?

Ürtikerin pek çok nedeni vardır. Tüketilen gıdalar, böcek sokmaları, kullanılan ilaçlar, aşılar, enfeksiyonlar, çeşitli iç hastalıkları, sıcak, soğuk , güneş, basınç gibi fiziksel uyaranlar ve hatta stresle ile hastalık tetiklenebilir. Covid 19 pandemisinde de hem enfeksiyona hem de aşılara bağlı ürtiker vakaları görülmüştür. Akut ürtiker ve kronik ürtiker diye iki çeşidi olan ürtiker her yaşta ve her cinste görülebilir. Toplumda hayatı boyunca bir kez ürtiker atağı geçirenler yaklaşık 20 civarındadır. 

Tedavisi nasıl yapılır? 

Tedavide, eğer belirlenebildiyse sorumlu olan ilaçlar ve gıdalar gibi tetikleyicilerden kaçınmak gereklidir. Antihistaminikler adını verdiğimiz ilaçların kullanılması temel tedavi yöntemidir.

Akut ürtiker ve kronik ürtikerin farkı nedir?

Akut ve kronik ürtiker arasında klinik bulgular açısından fark yoktur. Ürtiker gün içerisinde dakikalar ve saatler içinde geriler ancak reaksiyonun şiddetine göre yerlerine yenileri çıkmaya devam edebilir. Yakınmalar haftalar hatta aylarca sürebilir. Eğer ürtiker atakları 6 haftadan uzun bir süredir devam ediyor ise kronik ürtiker gelişmiş demektir. Bu durumda altta yatan enfeksiyonlar, alerjik durumlar veya bazı hastalıkların olup olmadığının ayrıntılı olarak araştırılması gereklidir. 

Özellikle bağırsak parazitleri, sinüzit, diş çürükleri gibi kronik hastalıklar, tiroid bezi hastalıkları kronik ürtikere yol açabilir. Kronik ürtiker ortalama 1 yıl veya daha uzun sürebilir. Bu hastaların yaklaşık 25’inde gerekli tetkikler yapıldıktan sonra altta yatan sebep bulunarak tedavisi yapılır. Neden bulunamayan olgularda otoimmün reaksiyona (kişinin antikorlarının kendi hücrelerine reaksiyon göstermesi) bağlı olarak ürtiker geliştiği düşünülmektedir. Bu hastalarda anti histaminiklerden yanıt alınmazsa farklı tedavi yollarına başvurulur.